رفع استرس و علاقه به شادی از منظر امام رضا

 

قرآن کریم و پس از آن اهل بیت (علیهم السلام) دستورالعمل‎های مادی و معنوی زیادی برای جلوگیری از بروز مشکلات روانی در فرد ارائه کرده‌اند. در آموزه‎های قرآنی و تعالیم سازنده اهل بیت علیهم السلام روشهای متعددی برای برون رفت از افسردگی و کاهش استرس‌های روزمره که دامنگیر انسان می‌شود پیشنهاد شده است.

 
در این آموزه‌های نورانی از ایمان، یاد خدا، توکل، تقوی و پرهیزگاری، توبه، انس با قرآن، امید به رحمت الهی، صبر و دعا، عبادت و عفت و پاکدامنی به عنوان راههای کاهش استرس و رسیدن به آرامش یاد شده است.
 
در همین زمینه امام رضا علیه السلام هم برای رسیدن به نشاط و آرامش معنوی می‌فرماید: لیس شیء من الاعمال عندالله عزوجل بعد الفرائض افضل من ادخال السرور علی المومن؛ بعد از انجام واجبات، کاری بهتر از ایجاد خوشحالی برای مومن، نزد خداوند بزرگ نیست. (۱).
  

آقای خوبم (دل نوشته)

 

وارد حریم امنتان که می شوم آقا دلم آرام می گیرد انگار اینجا هوا جور دیگریست .انگار اینجا بوی محبت می دهد بوی صفابوی عشق .پرستوی دلم بر رواقهایتان جا می گیرد و همه غصه ها یکبار از دلم پر می کشد انگار که اینجا فقط حضور شماست که همه جا را پر کرده است کاش آقا ضامن من هم می شدید کاش آقا ضمانت مرا هم می کردید که اینطور پریشان نباشم آقا به آهو هم حسودیم می شود انگار آقا آهو هم از ما عزیز تر است  

از فرسنگ ها فاصله دلتنگ می شوم                         وقتی که قلبم از شوق لبریز می شود 

تغذیه از نظر امام رضا(ع)

 

به اندازه غذا بخورید!در آموزه های پزشکی اسلامی معده و گوارش از اهمیت بالایی برخوردار است و پیامبر گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) آن را منشا همه دردها و بیماریها دانسته اند. آن حضرت می فرمایند: «الْمَعِدَهُ بَیْتُ کُلِّ دَاءٍ وَ الْحِمْیَهُ رَاْسُ کُلِّ دَوَاء: معده خانه همه دردهاست و پرهیز، سرسلسله همه داروها.» (1)
امام رضا علیه السلام هم خوب کار کردن معده و دستگاه گوارش را با نحوه غذا خوردن در ارتباط مستقیم می دانند و می فرمایند: هر کس غذای افزون از اندازه بخورد ، این غذا او را سودی نمی رساند و هر کس به اندازه بردارد، این غذا او را تغذیه می کند و سود می رساند .آب نیز چنین است. روش پسندیده برای تو ،آن است که از هر یک از انواع غذا در فصل ویژه آن بهره بگیری. در حالی که هنوز مقداری میل داری ، از غذا دست بکش ،چرا که این کار، به خواست خداوند، برای بدن سلامت آورتر ، برای عقل ذکاوت بخش تر و برای خود انسان مایه سبکی افزون تر است.(2)

شیوه مواجهه امام رضا علیه السلام با مردم

 

برخی از افراد به محض آنکه به پست و سمتی دست می یابند از نحوه نگاهشان تا نوع کلامشان و رفتارشان با زیردستان بلافاصله تغییر می یابد و خود را برتر از دیگران می بیننداین  رفتار متکبرانه که نشان از کم ظرفیتی این افراد دارد در موارد بسیاری با توهین و تهمت وافترا به افراد پایین دست همراه است و حاصلی جز بدنام کردن خویش به خاطر ریاستی کوتاه ندارد.
شایسته است همه ما به ویژه آنها که در سمت و پستی مشغول فعالیتند شیوه تربیتی امام رضا علیه السلام را که مبتنی بر آموزهای قرآنی می باشد سرلوحه کار خویش قرار دهیم.

 از ابراهیم بن عباس مروى است که گفت: من هرگز حضرت ابى الحسن الرضا (ع) را ندیدم که
در تکلم کردن به کسى ستم کند و بد بگوید
و ندیدم سخن کسى را قطع کند بلکه صبر میکرد تا او از سخن گفتن فارغ می شد بعد از آن تکلم می فرمود
و ندیدم کسى حاجت خواهد و مقدور آن بزرگوار باشد و رد کند حاجت او را
و هرگز ندیدم که پیش روى کسى نشسته باشد و پاى مبارک خود را دراز کند
و هرگز ندیدم که پیش روى کسى نشسته باشد و تکیه بر چیزى کند
و هرگز ندیدم که یکى از غلامان و مملوکهاى خود را دشنام دهد
و هرگز ندیدم که آب دهان بیندازد
و هرگز ندیدم که در خندیدن قهقهه کند بلکه خندیدن او به تبسم بود
و چون خلوت میشد و خوان طعام از براى او حاضر میکردند جمیع غلامان و مملوکهاى خود را بر خوان طعام مى‏نشانید حتى دربان و مهتر را
عیون أخبار الرضا علیه السلام / ترجمه آقا نجفى، ج‏2، ص: ۴۲۷

دیدگاه امام رضا درباره شادی

 

هر انسانی به تفریح نیاز دارد و طبیعتا اگر شادی از مرز افراط فراتر نرود و انسان را مرتکب حرام ننماید زندگی را برای انسان لذت بخش خواهد نمود .

امام رضا علیه السلام در گفتاری با اشاره به جایگاه تفریح می فرمایند:

از لذایذ دنیوی نصیبی برای کامیابی خویش قرار دهید و تمنیات دل را از راههای مشروع بر آورید.تفریح و سرگرمی های لذت بخش ،شما را در اداره زندگی یاری می کند و با کمک آن بهتر به امور دنیای خویش موفق خواهید شد

ایشان در بخشی دیگر توصیه می کنند شبانه روز را به چهار قسمت تقسیم کنید:

ساعتی برای مناجات با خدا

ساعتی برای کار  وزندگانی

ساعتی بررای معاشرت با برادران و معتمدان که عیب های شما را به شما بفهمانند و در درون با شما پاکدل باشند

و ساعتی هم که در آن برای لذت های غیر حرام خلوت کنید وبدین ساعت برای انجام دادن امور آن سه ساعت دیگر ،توانایی یابید

(فقه الرضا ص 337)

این لقب شایسته ی علی بن موسی الرضا (ع) است و بَس!

 

یکی از القاب بسیار شایسته ی امام رضا (ع)، عالم آل محمد می باشد، چنانچه تمام عالمان و دانشمندان آن عصر به این امر اعتراف داشته اند، اما متاسفانه امروزه شاهد آن هستیم عده ای از افراد جاهل، غرض ورزانه به ایجاد شک در این باره می پردازند، از این رو شاید خالی از لطف نباشد تا تنها با ذکر پاره ای از روایات که در باب علم سرشار آن حضرت بیان شده است، به رسوا سازی عمل شنیع این گروه منحرف بپردازیم.
در باب علم و ارجحیت حضرت رضا (ع) اباصلت هروی نقل می کند:

آب درمانی در کلام امام رضا علیه السلام

 

بیشتر دانشمندان عقیده دارند که زندگی در آب آغاز شده است و نخستین موجودات زنده آبزی بوده‌اند. در قرآن کریم نیز آمده است که همه چیز از آب زنده است و خداوند پنجاه بار در قرآن از آن به اشکال مختلف یاد کرده است.
خداوند در آیات متعدد انسان را به تفکر در آب و شکرگزاری این نعمت بزرگ یادآور شده است. آب به عنوان برکت خداوندی است که حیات می‌بخشد، حیات را حفظ می‌کند و بشر و زمین را پاکیزه می‌گرداند. عرش خدا بر روی آب و بهشت به صورت باغهایی که نهرهایی زیر آنها جاری است تشریح می‌شود. به نظر می‌رسد که در قرآن آب با ارزش‌ترین آفریده خداوند بعد از انسان می‌باشد.
اباصلت هروی می گوید:

توسعه اقتصادی از منظر امام رضا(ع)

 

در نگرش به مسایل اقتصادی از زاویه تعالیم دینی، چند نکته حایز اهمیت است:

1- نخست باید این دیدگاه را پذیرفت که دنیا و آخرت با یکدیگر پیوند استوار دارند، آخرت بدون دنیا و امکانات مناسب این جهانی سامان درست نمی یابد و دنیای آباد زمینه ساز سعادت و رشد و هدایت است، مظاهر طبیعت و رفاه در زندگی از نعمتهای الهی اند و می توانند تعالی بخش واقع شوند، و کار و تلاش دنیایی با انگیزه و هدف درست می تواند کار آخرتی به شمار آید.
در برابر این نگرش، می توان دیدگاه تضاد دنیا با آخرت را مد نظر قرار داد که براساس آن کار دنیایی و رفاه در زندگی چون صیاد انسان را در بند می کشد، خوی دنیا به گونه ای است که با توجیهات خرد پسندانه و بسیار موذیانه و ناملموس آدمی را به وادی انحراف سوق می دهد و به مرز بی دینی می رساند و گاه به ضدیت با دین بر می انگیزاند، و این روند چنان است که کمتر انسان زیرکی از دام آن می رهد. 

توصیه های امام رضا(ع) برای زندگی

 

حضرت رضاعلیه السلام فرمود: هر کس هنگامیکه از خانه اش بیرون مى رود ده بار سوره قل هو اللّه حد بخواند پیوسته در حفظ خداوند و نگهدارى او است تا به خانه اش برگردد.

اصول کافى جلد ۴ صفحه  ۳۲۰

توصیۀ اخلاقی امام رضا (ع) به شیعیان

* شیطان را به دلهای خویش راه ندهند .
* درگفتار خویش ، راستگو باشند و امانت را ادا کنند.

* از جدال و نزاع بیهوده ای که سودی برایشان ندارد دوری کنند و خاموشی را پیشه خود سازند .
* به همدیگر روی آورند و به دیداروملاقات هم بروند « فان ذلک قربه الیَّ» زیرا اینکار موجب نزدیکی به من است .
* آنان خود را به دشمنی و بدگویی با یکدیگر مشغول نسازند ، زیرا با خود عهد کرده ام که اگر کسی چنین کاری انجام دهد و دوستی از دوستانم را ناراحت کند یا به خشم آورد ، خداوند را بخوانم تا او را دردنیا با شدیدترین عذابها مجازات کند و درآن سرا نیز از زیانکاران خواهد بود.

الاختصاص، ص247

امام رضا(ع)

با دوستان فروتن باش ، از دشمن احتیاط کن و با عموم مردم گشاده رو باش

خوش خلقی دو گونه است : فطری و اختیاری ولی صاحب خلق خوش اختیاری برتر است

اصول کافى

توصیه های امام رضا(ع) برای مدیریت در زندگی

 

مطابق آموزه های ائمه (ع) مقاطع مختلف حیات آدمی است به عنوان سرمایه عمر است و باید با برنامه ریزی صحیح و دقت و مراقبت از این سرمایه حد اکثر بهره برداری را نمود. از این رو یکی از مسائلی که در اسلام به آن بسیار سفارش و تأکید شده ، داشتن نظم و برنامه در تمام طول زندگی می باشد که در قرآن کریم و روایات ائمه معصومین (علیهم السلام) به صورت های گوناگون به آن اشاره شده است.

امام رضا علیه السلام پیش از هر چیز ما را به تدبر و حسن برنامه ریزی در زندگی سفارش کرده اند. ، ایشان می فرمایند: لا یستَکمِلُ عَبدٌ حقیقةَ الایمانِ حَتَّی تَکونَ فیهِ خِصالُ ثَلاثٍ: اَلتَّفقُّهُ فِی الدّینِ وَ حُسنُ التَّقدیرِ فِی المَعیشَةِ، وَ الصَّبرُ عَلَی الرَّزایا؛ هیچ بنده ای حقیقت ایمانش را کامل نمی کند مگر این که در او سه خصلت باشد:دین شناسی، تدبر نیکو در زندگی و شکیبایی در مصیبت ها و بلاها.»(1)