بهترین روش برای پیشگیری از چاقی از نگاه امام رضا علیه السلام

 

در روایات و احادیث پزشکی اهل بیت علیهم السلام به مناسبت های مختلف در مذمت چاقی که اسباب زحمت انسان است یاد شده است. در حدیثی داریم که:إنَّ اللّه َ یُبْغِضُ کَثْرَةَ اْلأکْلِ،وَقالَ: لَیْسَ لاِبْنِ آدَمَ بُدٌّ مِنْ أکْلَةٍ یُقیمُ بِها صُلْبَهُ، فَإذا أکَلَ اَحَدُکُمْ طَعاماً فَلْیَجْعَلِ ثُلْثَ بَطْنِهِ لِلطَّعامِ وَثُلْثَ بَطْنِهِ لِلشُّرْبِ وَثُلْثَ بَطْنِهِ لِلنَّفَسِ، وَلا تَسَمَنّوُا تَسَمُنَّ الْخَنازیرَ لِلذِّبِحِ؛ خداوند از پرخورى بیزار است. و فرمود: انسان ناچار باید غذا بخورد تا سرپا باشد، پس هنگامى که شخصى غذا مى خورد یک سوم شکم را براى غذا در نظر بگیرد و یک سوم آن را براى آشامیدنی نگهدارد و یک سوم آنرا هم براى نفس کشیدن خالى بگذارد و بعد فرمود: همانند خوکها که براى ذبح چاق مى شوند، شما چاق نشوید.

از شام شب بکاهیدامروزه کارشناسان برای کاهش وزن بدن راههای مختلفی را بر می شمارند. اما توصیه امام رضا علیه السلام برای فرار از چاقی یک توصیه اصولی و کامل است. در این زمینه باید گفت که گوشتها و عضلات به مقداری لازم است که هیکل استخوانی ما را بپوشاند و چنانچه زیادتر از آن باشد به طوری که مفصل ها را نیز پوشاند آن وقت است که حکایت از یک یا چند نوع بیماری دارد که عمده آن ها مرض قلب است.

عادات بد غذایی از نگاه امام رضا علیه السلام

 

توجه به امر تغذیه و پیروی از یک الگوی مطلوب غذایی و داشتن برنامه در طریقه مصرف مواد غذایی از اهمیت بسیار بالایی در حفظ سلامت بدن و طول عمر برخوردار است. از این رو برای سالم ماندن و خوب زندگى کردن باید برخی عادات غذایی نامطلوب را در غذارسانی به بدن کنار بگذاریم تا بدنی سالم و طول عمر بیشتری داشته باشیم. امام رضا علیه السلام در این زمینه می فرماید : فالجسد بهذه المنزلة و بالتدبیر فی الا غذیة و الا شربة یصلح و یصح و تزکو العافیة فیه؛ پس بدن به منزلت یک قطعه زمین است و با تدبیر عاقلانه ای که در خوراک و نوشاب بکار می رود صحیح و سالم می ماند و نیروی سلامتی در

تغذیه از نظر امام رضا(ع)

 

به اندازه غذا بخورید!در آموزه های پزشکی اسلامی معده و گوارش از اهمیت بالایی برخوردار است و پیامبر گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) آن را منشا همه دردها و بیماریها دانسته اند. آن حضرت می فرمایند: «الْمَعِدَهُ بَیْتُ کُلِّ دَاءٍ وَ الْحِمْیَهُ رَاْسُ کُلِّ دَوَاء: معده خانه همه دردهاست و پرهیز، سرسلسله همه داروها.» (1)
امام رضا علیه السلام هم خوب کار کردن معده و دستگاه گوارش را با نحوه غذا خوردن در ارتباط مستقیم می دانند و می فرمایند: هر کس غذای افزون از اندازه بخورد ، این غذا او را سودی نمی رساند و هر کس به اندازه بردارد، این غذا او را تغذیه می کند و سود می رساند .آب نیز چنین است. روش پسندیده برای تو ،آن است که از هر یک از انواع غذا در فصل ویژه آن بهره بگیری. در حالی که هنوز مقداری میل داری ، از غذا دست بکش ،چرا که این کار، به خواست خداوند، برای بدن سلامت آورتر ، برای عقل ذکاوت بخش تر و برای خود انسان مایه سبکی افزون تر است.(2)

آب درمانی در کلام امام رضا علیه السلام

 

بیشتر دانشمندان عقیده دارند که زندگی در آب آغاز شده است و نخستین موجودات زنده آبزی بوده‌اند. در قرآن کریم نیز آمده است که همه چیز از آب زنده است و خداوند پنجاه بار در قرآن از آن به اشکال مختلف یاد کرده است.
خداوند در آیات متعدد انسان را به تفکر در آب و شکرگزاری این نعمت بزرگ یادآور شده است. آب به عنوان برکت خداوندی است که حیات می‌بخشد، حیات را حفظ می‌کند و بشر و زمین را پاکیزه می‌گرداند. عرش خدا بر روی آب و بهشت به صورت باغهایی که نهرهایی زیر آنها جاری است تشریح می‌شود. به نظر می‌رسد که در قرآن آب با ارزش‌ترین آفریده خداوند بعد از انسان می‌باشد.
اباصلت هروی می گوید:

توصیه های امام رضا (ع) درباره بهداشت سفره و آداب سفره داری

 

در دستورات بهداشتی امام رضا (ع) آمادگی برای تناول غذا خود مرحله ای است که آثار و فواید متعددی را برای فرد به همراه دارد. از این رو در توصیه های بهداشتی آن حضرت شستن دستها پیش از غذا و بعد از غذا ، گفتن بسم الله در آغاز غذا، با دست راست غذا خوردن، با آرامش غذا خوردن، گفتن الحمد لله پس از غذا و خلال کردن ، احترام به نان و سفره از جمله اموری است که باید به آنها توجه نمود .

اولین توصیه امام رضا (ع) در این باره رعایت پاکیزگی و شست و شوی دست ها است. درباره این موضوع نقل شده است که امام رضا (ع) قبل از خوردن غذا، دست های خود را می شست، اما پس از شستن، دستش را با حوله خشک نمی کرد. آن حضرت بعد از صرف غذا، دست ها را می شست و با حوله خشک می کرد.
همچنین وضو گرفتن و ذکر نام خدا – بسم الله الرحمن الرحیم – و شکر نعمت های الهی را به جا آوردن پیش از غذا توصیه شده است. امام رضا (ع) فرمود: قبل از غذا وضو بگیرید (ظاهر و باطن خود را شست و شو دهید) تا برکت نعمت بر شما باقی بماند. 

توصیه های بهداشتی امام رضا (ع) برای محافظت از کبد

 

کبد مرکز غم است
کم کاری کبد موجب می شود که انسان دچار افسردگی شود، چرا که وقتی مواد غذایی کافی از طریق کبد عبور نکند وبه سلول ها نرسد ، سلول ها دچار کمبود می شوند و نمی توانند کار خود را به خوبی انجام دهند و همین امر موجب غم و اندوه در انسان می شود. علاوه بر این ، تجمع مواد غذایی در کبد و به حالت سکون درآمدن آنها موجب گندیدگی و فساد می شود و این خود عامل بزرگی برای ایجاد غم و اندوه است.
امام رضا علیه السلام در رساله ذهبیه ضمن تشریح اعضای بدن و وظایف هر یک از آنها درباره حزن و شادی بدن می فرماید: فأما عذابه فالحزن و اما ثوابه فالفرح و اصل الحزن فی الطحال و اصل الفرح فی الثرب؛ عذاب بدن حزن و غم و ثواب بدن شادی است. سپس اشاره می کنند که مرکز غم و حزن در بدن کبد و مرکز شادی و فرح بدن کلیه ها هستند.(1)

خواص درمانی عدس از نگاه امام رضا علیه السلام

 

عدس یک نام قرآنی و از گیاهان مفید برای بشراست . خداوند در قرآن می فرماید: " و اذ قلتم یا موسی لن نصبر علی طعام واحد فادع لنا ربک یخرج لنا ممّا تنبت الارض من بقلها و قثآئها و فومها وعدسها و بصلها ...." (1)

و آن زمان را که گفتید: ای موسی، ما بر یک نوع طعام نتوانیم ساخت از پروردگارت بخواه تا برای ما از آنچه از زمین می روید چون سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز برویاند. موسی گفت: آیا می خواهید آنچه را که برتر است به آنچه فروتر است بدل کنید؛ به شهری باز گردید که در آن جا هر چه خواهید به شما دهند. مقرر شد بر آنها خواری و بیچارگی و خشم خدا را بر خود هموار ساختند و این بدان سبب بود که به آیات خدا کافر شدند و پیامبران را به ناحق کشتند و نافرمانی کردند و تجاوز ورزیدند.و آن زمان را که گفتید: ای موسی، ما بریک نوع طعام نتوانیم ساخت، از پروردگارت بخواه تا برای ما از آنچه از زمین می روید چون سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز برویاند.  

خواص باقلی در آموزه های پزشکی امام رضا (ع)

 

در مآخذ روایی اهل بیت علیهم السلام برای باقلا خواص اعجاب آوری نقل شده است. در روایات ضمن آنکه باقلا به عنوان خوراک حضرت عیسی دانسته شده، از آن به عنوان ماده ای که بیماری زدا است یاد شده و برای استحکام بنیه و توان بدن مفید شمرده شده است.(1)
مطابق تحقیقات دانشمندان مصرف باقلا در وعده‌های غذایی یا میان‌وعده‌ها در طول هفته بهترین روش برای پیشگیری از ابتلا به برخی از سرطان‌ها از جمله سرطان مری، معده و ... است و چون حاوی فسفر قابل توجهی است، برای گروه سنی کودکان، تقویت کننده مناسبی از لحاظ بهره هوشی است. از این رو از امام رضا (ع) و سایر ائمه (ع) روایت شده که باقلا را با پوست سبزش بخورید که موجب تقویت و دباغى معده مى ‏شود و یا فرموده اند: خوردن باقلا هیچ بیمارى و مرضى نمى ‏آورد، بلکه شفادهنده است. (2)

خواص درمانی کاهو از نگاه امام رضا علیه السلام

 

در طب اسلامی کاهو جزء بهترین و موثرترین عامل ها برای هضم غذا محسوب مى شود.کاهو بویژه نوعی از آن که دارای برگ های زرد است، غذایی زودهضم است و خواب آرامی را به دنبال دارد. از این رو به نقل از رسول خدا(ص) آمده است که: انه یورث النعاس و یهضم الطعام؛ کاهو، خواب آور و برای هضم غذا مفید است. (1)
محققان دریافته‌اند که خوردن مرتب این سبزی از بروز بیماری‌های قلبی- عروقی و سکته جلوگیری می‌کند و از مؤثرترین و طبیعی ترین درمان های کم خونی است. کاهو به علت دادا بودن منیزیم در تولید انرژی از منابع غذایی دریافت شده، تنظیم انقباض سلول‌های ماهیچه‌ای و قلب، گشاد‌کردن شریان‌های قلبی و عروقی و نهایتاً شرکت در ساختمان استخوان‌ها و دندان‌ها به منظور استحکام آنها بسیار مفید است. در میان سبزیجات کاهو مملو از نمک های معدنی است و خاصیت قلیایی دارد. از این رو مصرف آن تأثیر اعجاب گونه ای در تصفیه خون دارد.

اصل پیشگیری در آموزه های پزشکی امام رضا علیه السلام

Full Image

اصول بهداشتی و پزشکی امام رضا علیه السلام بر پیشگیری و رعایت بایستگی هایی در امر تغذیه و رفتار بهداشتی نهاده شده است. امام رضا علیه السلام در این زمینه می فرماید : فالجسد بهذه المنزلة و بالتدبیر فی الاغذیة و الاشربة یصلح و یصح و تزکو العافیة فیه؛ پس بدن به منزلت همان زمین است و با تدبیر عاقلانه ای که در خوراک و نوشاب بکار می رود صحیح و سالم می ماند و نیروی سلامتی در آن زیاد می گردد.

رژیم غذایی مناسب
در این فرمایش امام(ع)، تدبیر عاقلانه در خوردن و نوشیدن، باعث طول عمر برشمرده شده و مبین آن است که مردمی که زندگی معقولی از نظر خوراک داشته باشند نه تنها پیر و ناتوان نمی شوند، بلکه هر چند در امتداد زمان جلوتر بروند نیروی صحت و عافیت آنها بیشتر می شود ؛ از این رو برنامه غذایی هر فرد باید متناسب با وضع بدن، حسب سن ،