اخلاق و رفتار امام رضا علیه السلام

امامان پاک ما در میان مردم و با مردم می زیستند، و عملا به مردم درس زندگی و پاکی و فضیلت می آموختند، آنان الگو و سرمشق دیگران بودند، و با آنکه مقام رفیع امامت آنان را از مردم ممتاز می ساخت، و برگزیده ی خدا و حجت او در زمین بودند در عین حال در جامعه حریمی نمی گرفتند، و خود را از مردم جدا نمی کردند، و به روش جباران انحصار و اختصاصی برای خود قائل نمی شدند، و هرگز مردم را به بردگی و پستی نمی کشاندند و تحقیر نمی کردند...
«ابراهیم بن عباس »می گوید:«هیچگاه ندیدم که امام رضا علیه السلام در سخن بر کسی جفا ورزد، و نیز ندیدم که سخن کسی را پیش از تمام شدن قطع کند، هرگز نیازمندی را که می توانست نیازش را بر آورده سازد رد نمی کرد، در حضور دیگری پایش را دراز نمی فرمود، هرگز ندیدم به کسی از خدمتکاران و غلامانشان بدگوئی کند، خنده ی او قهقهه نبود بلکه تبسم بود، چون سفره ی غذا به میان می آمد همه ی افراد خانه حتی دربان و مهتر را نیز بر سفره ی خویش می نشاند و آنان همراه با امام غذا می خوردند.شبها کم می خوابید و بیشتر بیدار بود، و بسیاری از شبها تا صبح بیدار می ماند و به عبادت می گذراند، بسیار روزه می داشت و روزه ی سه روز در هر ماه را ترک نمی کرد [1] ، کار خیر و انفاق پنهان بسیار داشت، وبیشتر در شبهای تاریک مخفیانه به فقرا کمک می کرد.[2]

شادی و نشاط از منظر امام رضا(ع)

 

حضرت امام رضا علیه السلام فرموده است: از لذایذ  دنیوی نصیبی برای کامیابی خویش قرار دهید وتمنیات دل را از راههای مشروع برآورید ، مراقبت کنید در این کار بمردانگی وشرافتتان آسیب نرسد ودچار اسراف وتندروی نشوید . تفریح وسرگرمیهای لذت بخش شما را در اداره زندگی یاری میکند وبا کمک آن بهتر به امور دنیای خویش موفق خواهید شد.
   حضرت امام رضا علیه السلام فرموده است :کوشش کنید اوقات روز شما چهار ساعت باشد .ساعتی برای عبادت وخلوص با خدا ،ساعتی برای تامین معاش ،ساعتی برای آمیزش ومصاحبت با برادران مورد اعتماد و کسانی که شما را به عیوبتان آگا می سازند و در باطن نسبت به شما خلوص وصفا دارند وساعتی را به تفریحات ولذائذ خود اختصاص دهید واز مسرّت ونشاط ساعت تفریح نیروی انجام وظائف ساعات دیگر را تأمین نمائید.
منبع:بحار17 ،صفحه208

چرا امام رضا(ع) به امام رئوف شهرت یافتند

بیش از هر چیز مهربانی در سیره امام رضا(ع) متبلور است، گویی ایشان پیامبر معاصر عباسیان است، یعنی تمامی رفتارهایی که در پیامبر اکرم(ص) دیده می‌شد در ایشان بود از این رو به امام رئوف شهره شدند.

 بی تردید سیره ائمه معصوم (ع) بهترین نقشه راه در مسیر دستیابی به سبک صحیح زندگی و رسیدن به سعادتی است که خداوند وعده داده است چراکه ائمه (ع) نسخه ناطق قرآنی هستند که فراتر از زمان و مکان بشر را به سعادت دنیوی و اخروی رهنمون می شود. از این رو و با توجه به قرار گرفتن در ایام ولادت امام رضا (ع) در گفتگو با مصطفی عباسی مقدم، استاد دانشگاه کاشان و مولف کتاب "رایحه هدایت: درباره سبک زندگی رضوی به گفتگو پرداخته ایم که از نظرتان می گذرد:

آیا می توان از سبک زندگی امام رضا (ع) برای زندگی امروز الهام گرفت، چه بخش هایی برای زندگی امروز کاربرد بیشتری دارد؟

نظر امام رضا درباره تفریح و شادی

 

هر انسانی به تفریح نیاز دارد و طبیعتا اگر شادی از مرز افراط فراتر نرود و انسان را مرتکب حرام ننماید زندگی را برای انسان لذت بخش خواهد نمود .

امام رضا علیه السلام در گفتاری با اشاره به جایگاه تفریح می فرمایند:

از لذایذ دنیوی نصیبی برای کامیابی خویش قرار دهید و تمنیات دل را از راههای مشروع بر آورید.تفریح و سرگرمی های لذت بخش ،شما را در اداره زندگی یاری می کند و با کمک آن بهتر به امور دنیای خویش موفق خواهید شد

ایشان در بخشی دیگر توصیه می کنند شبانه روز را به چهار قسمت تقسیم کنید:

ساعتی برای مناجات با خدا

ساعتی برای کار وزندگانی

ساعتی بررای معاشرت با برادران و معتمدان که عیب های شما را به شما بفهمانند و در درون با شما پاکدل باشند

و ساعتی هم که در آن برای لذت های غیر حرام خلوت کنید وبدین ساعت برای انجام دادن امور آن سه ساعت دیگر ،توانایی یابید. 

منبع: عرش نیوز

امام رضا(ع) و تربیت فرزند

تربیت عبارت است از شکوفا سازى استعدادها و جهت دهى آن به سوى کمال مطلوب.

تربیت ضرورى‏ترین نیاز انسان در زندگى است. انسان بدون تربیت صحیح ره به جایى نمى‏برد، نه از باغ زندگى خویش میوه شیرین ‏مى‏چیند و نه کام انسانهاى دیگر را از ثمرات درخت وجود خود شیرین مى‏کند؛ و بالاتر آنکه نه به درک معناى انسانیت نایل مى‏آید و نه به فتح قله‏هاى‏رفیع انسانیت دست مى‏یازد. بدین جهت تربیت عالیترین هدف پیامبران و اساسى‏ترین‏پیام کتب و اولین و ضرورى‏ترین وظیفه والدین است.

سیره تربیتى امام رضا(علیه السلام)، با توجه به سفر آن حضرت به خراسان و دورى از کانون ‏خانواده و نیز تک فرزندى چنانکه برخى از بزرگان قایلند بسیار قابل ‏توجه است؛ چرا که تربیت فرزند یگانه آن هم از راه دور شیوه‏اى خاص مى‏طلبد.

1- تدریجى بودن تربیت

احادیثی از حضرت رضا در مورد سیره زندگی

۱) أحسـن الظّن بالله فانّ مَن حسـن ظنّه بالله کان عنـد ظنّه وَ مَن رَضى باْلقَلیل مِنَ الرّزق قُبلَ مِنه الیَسیر مِن العمل وَ مَن رَضى بالیَسیر مِن الحلال خفّت مؤونته و نعم اهلهوَ بصّره الله دار الدّنـیا وَ دَواءهـا وَ أخـرَجه منها سـالِماً إلى دارالسّلام [تحف العقول، ص 449]به خداوند خوشبین باش، زیرا هر که به خدا خوشبین باشد، خدا با گمان خـوش او همراه است و هر که به رزق و روزى اندک خشنود باشد، خـداوند به کردار اندک او خشنود باشد و هر که به اندک از روزى حلال خشنود باشـد، بارش سبک و خانـواده اش در نعمت باشد و خـداوند او را به دنیا و دوایـش بینا سازد و او را از دنیا به سلامت به دارالسلام بهشت می رساند.

۲) التّودُّد الىَ النّاس نصفُ العَقل [تحف العقول، ص 443]دوستى با مردم، نیمى از عقل و خرد ورزی است.

۳) الـمستتر بـالـْحسنه یـَعـدلُ سبعین حسنة وَ الْمذیع بالسّیئة مَخذُول - وَ المُستتر بالسّیئَة مغفوُر لَه [اصول کافى، ج 4، ص 160]پنهان کننده کار نیک (پاداشش) برابر هفتاد حسنه است و آشکار کننده کار بد سـر افکنـده است و پنهان کننـده کـار بـد آمـرزیـده است.

۴) إنّ شـرّ النـّاس مـَن مَنع رفـدَه وَ أکل وحـدَه وَ جلـدَ عبـدَه [تحف العقول، ص 448]به راستـى که بـدترین مردم کسى است ک یارىاش را (از مردم) باز دارد و تنها بخورد و افراد تحت امرش را بزند. 

رفع استرس و علاقه به شادی از منظر امام رضا

 

قرآن کریم و پس از آن اهل بیت (علیهم السلام) دستورالعمل‎های مادی و معنوی زیادی برای جلوگیری از بروز مشکلات روانی در فرد ارائه کرده‌اند. در آموزه‎های قرآنی و تعالیم سازنده اهل بیت علیهم السلام روشهای متعددی برای برون رفت از افسردگی و کاهش استرس‌های روزمره که دامنگیر انسان می‌شود پیشنهاد شده است.

 
در این آموزه‌های نورانی از ایمان، یاد خدا، توکل، تقوی و پرهیزگاری، توبه، انس با قرآن، امید به رحمت الهی، صبر و دعا، عبادت و عفت و پاکدامنی به عنوان راههای کاهش استرس و رسیدن به آرامش یاد شده است.
 
در همین زمینه امام رضا علیه السلام هم برای رسیدن به نشاط و آرامش معنوی می‌فرماید: لیس شیء من الاعمال عندالله عزوجل بعد الفرائض افضل من ادخال السرور علی المومن؛ بعد از انجام واجبات، کاری بهتر از ایجاد خوشحالی برای مومن، نزد خداوند بزرگ نیست. (۱).
  

نقش امام رضا (ع)در فرهنگ و تمدن تشیع و ایران

 

از میان تحولات تاریخ تشیع، بدون شک سفر امام رضا۷به ایران از مهم ترین و سرنوشت ساز ترین حوادث محسوب می شود. این سفر، تحولات عمیق و بی بدیلی در فرهنگ ایرانی به وجود آورد. گرایش مردم ایران به تشیع، تعمیق علوم و معارف شیعی میان ایرانیان، رواج فرهنگ علوی و همچنین تثبیت هنر اسلامی در جهت تکمیل و بازسازی مقبره رضوی از مهم ترین دستاوردهای این سفر است که در نهایت به نهادینه شدن فرهنگ علوی میان ایرانیان منجر شد. مقاله حاضر به دنبال اثبات این فرضیه است که سفر تاریخی امام رضا۷به ایران از جهات گوناگونی از قبیل گرایش مردم به تشیع،  

آقای خوبم (دل نوشته)

 

وارد حریم امنتان که می شوم آقا دلم آرام می گیرد انگار اینجا هوا جور دیگریست .انگار اینجا بوی محبت می دهد بوی صفابوی عشق .پرستوی دلم بر رواقهایتان جا می گیرد و همه غصه ها یکبار از دلم پر می کشد انگار که اینجا فقط حضور شماست که همه جا را پر کرده است کاش آقا ضامن من هم می شدید کاش آقا ضمانت مرا هم می کردید که اینطور پریشان نباشم آقا به آهو هم حسودیم می شود انگار آقا آهو هم از ما عزیز تر است  

از فرسنگ ها فاصله دلتنگ می شوم                         وقتی که قلبم از شوق لبریز می شود 

تغذیه از نظر امام رضا(ع)

 

به اندازه غذا بخورید!در آموزه های پزشکی اسلامی معده و گوارش از اهمیت بالایی برخوردار است و پیامبر گرامی اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) آن را منشا همه دردها و بیماریها دانسته اند. آن حضرت می فرمایند: «الْمَعِدَهُ بَیْتُ کُلِّ دَاءٍ وَ الْحِمْیَهُ رَاْسُ کُلِّ دَوَاء: معده خانه همه دردهاست و پرهیز، سرسلسله همه داروها.» (1)
امام رضا علیه السلام هم خوب کار کردن معده و دستگاه گوارش را با نحوه غذا خوردن در ارتباط مستقیم می دانند و می فرمایند: هر کس غذای افزون از اندازه بخورد ، این غذا او را سودی نمی رساند و هر کس به اندازه بردارد، این غذا او را تغذیه می کند و سود می رساند .آب نیز چنین است. روش پسندیده برای تو ،آن است که از هر یک از انواع غذا در فصل ویژه آن بهره بگیری. در حالی که هنوز مقداری میل داری ، از غذا دست بکش ،چرا که این کار، به خواست خداوند، برای بدن سلامت آورتر ، برای عقل ذکاوت بخش تر و برای خود انسان مایه سبکی افزون تر است.(2)