آموزه های اخلاقی و رفتاری امام رضا(ع) در خانواد

Full Image

آن سان که پیامبر اکرم(ص) درداشتن خلق نیکو و تعامل با دیگران به ویژه در خانواده نمونه بودند «انک لعلی خلق عظیم» امام رضا(ع) نیز که به حق وارث جدشان رسول خدا(ص) بودند، تجسم اخلاق نیکوی آن حضرت هستند.

   

چه زیبا این واقعیت در سروده آن شاعر تازی گو جلوه گر شده است که گفت:

   

یمثل النبی فی أخلاقه فنه النابت من اعراقه شهود صدق لسمو ذاته کأنه النبی فی صفاته  پیامبر در اخلاق او جلوه گر می شود چرا که او گلی روییده از ریشه پیامبر است، گواهانی راستین بر بزرگی شخصیت او گواه اند، گویی که او آینه تمام نمای صفات پیامبر است.

   

با توجه به بعد شخصیت اجتماعی امام رضا(ع)، نکته هایی از ویژگی های شخصیتی و الگوهای رفتاری آن حضرت در خانواده را به تصویر می کشیم. 

سیره و سبک زندگی در نگاه امام رضا(ع)

Full Image

امام رضا(ع) در عبارتی کوتاه به سه ویژگی برجسته مومن اشاره میکند که اگر این سه ویژگی در شخصی وجود نداشته باشد، نمی تواند مدعی ایمان باشد. آن حضرت(ع) می فرماید: لایکون المومن مومنا حتی تکون فیه ثلاث خصال: 1-سنه من ربه؛ 2-سنه من نبیه؛ 3-سنه من ولیه. فاماالسنه من ربه فکتمان سره. و اما السنه من نبیه فمداراه الناس. و اما السنه من ولیه فالصبر فی الباساء و الضراء؛ مومن، مومن واقعی نیست، مگر آن که سه خصلت در او باشد: سنتی از پروردگارش و سنتی از پیامبرش و سنتی از امامش. اما سنت پروردگارش، پوشاندن راز خود است، اما سنت پیغمبرش، مدارا و نرم رفتاری با مردم است، اما سنت امامش صبر کردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است. (اصول کافی، ج3، ص 339 و تحف العقول، ص442). 

ازدواج و زندگی سالم از دیدگاه امام رضا (ع)

Full Image

جایگاه خانواده

خانواده هسته نخستین تشکیل ساختمان جامعه به شمار می رود و عواملی چون عشق و محبت و عاطفه را در وجود انسانها ریشه دار می نماید. با رعایت موازین اسلامی زندگی خانوادگی شکوفا می گردد و آیین اسلام حقوقی برای اعضای آن به وجود می آورد که با مراعات و اجرای آن، صفا و صمیمیت چون چشمه ای جوشان در خانواده جاری می گردد.

حضرت رضا(ع) در خصوص مناسبات اخلاقی و روابط بین اعضای خانواده، یک اصل کلی، جالب و دارای پیامی روان شناختی را مطرح می فرمایند: "برخورد خود را با افراد کوچک و بزرگ، زیبا و نیکو گردان که این اصل در حسن معاشرت و بهبودی آن تأثیری فراوان دارد."

این سخن می تواند برگرفته از فرمایش ارزشمند رسول اکرم(ص) باشد که می فرمایند: "بهترین شما کسی است که برای اهل خانه اش نیکو باشد و من نیکوترین شما برای خانواده ام هستم."  

مکارم اخلاقی امام رضا

ابراهیم بن عباس گوید: هرگز ندیدم امام رضا (علیه السلام) به کسی - ولو به یک کلمه - جفا و بی مهری کند و نیز ندیدم که سخن شخصی را قطع نماید، بلکه صبر می کرد تا سخن او به آخر برسد، و ندیدم که آن حضرت تا آنجا که امکان داشت ، تقاضای کسی را رد نماید، او هرگز پاهایش را کنار افرادی که در حضورش بودند دراز نمی نمود و هرگز در حضور افراد تکیه نمی کرد، و هرگز ندیدم که آن حضرت به خدمتکاران و غلامان آزاد شده اش ناسزا بگوید، و ندیدم او را که آب دهانش را بیرون بیندازد، و هرگز او را ندیدم که خنده با صدا بکند بلکه خنده اش تبسم و لبخند بود، وقتی که خلوت می کرد و کنار سفره می نشست همه خدمتکاران و غلامان حتی دربانهای اسطبلها را کنار سفره می نشاند و با هم غذا می خوردند. آن حضرت شب کم می خوابید، بسیار سحر خیز بود، بیشتر شبها را از آغاز تا صبح به عبادت می پرداخت ، بسیار روزه می گرفت و روزه سه روز در هر ماه را حتما انجام می داد و می فرمود: روزه سه روز هر ماه ، معادل روزه همه زمانها است ، او کارهای نیک بسیار می کرد و غالبا آن را در شبهای تاریک انجام می داد.  

منبع:

داستان صاحبدلان / محمد محمدی اشتهاردی

اخلاق و رفتار امام رضا علیه السلام

Full Image

امامان پاک ما در میان مردم و با مردم می‏زیستند،و عملا به مردم درس زندگی و پاکی و فضیلت می‏آموختند،آنان الگو و سرمشق دیگران بودند،و با آنکه مقام رفیع امامت آنان را از مردم ممتاز می‏ساخت،و برگزیده‏ی خدا و حجت او در زمین بودند در عین حال در جامعه حریمی نمی‏گرفتند،و خود را از مردم جدا نمی‏کردند،و به روش جباران انحصار و اختصاصی برای خود قائل نمی‏شدند،و هرگز مردم را به بردگی و پستی نمی‏کشاندند و تحقیر نمی‏کردند...
«ابراهیم بن عباس‏»می‏گوید:«هیچگاه ندیدم که امام رضا علیه السلام در سخن بر کسی جفا ورزد،و نیز ندیدم که سخن کسی را پیش از تمام شدن قطع کند،هرگز نیازمندی را که می‏توانست نیازش را بر آورده سازد رد نمی‏کرد،

نیکی به پدر و مادر در کلام گهر بار امام رضا(علیه السلام)

Full Image

صدوق قال: حدّثنا علىّ بن أحمد قال: حدّثنا محمّد بن أبى عبدالله عن محمّد بن إسماعیل عن علىّ بن العباس قال: حدّثنا القاسم بن الربیع الصحّاف عن محمّد بن سنان أنّ الرضا علیه السلام کتب إلیه [فیما کتب من جواب مسائله]: حرّم الله عقوق الوالدین لما فیه من الخروج من التوفیق لطاعة الله عزّوجلّ و التوقیر للوالدین، و تجنّب کفر النعمة و إبطال الشکر و ما یدعو من ذلک إلی قلّة النسل و انقطاعه، لما فى العقوق من قلّة توقیر الوالدین و العرفان بحقّهما و قطع الأرحام و الزهد من الوالدین فى الولد و ترک التربیة لعلّة ترک الولد برّهما.
صدوق(رض) گوید: علی بن احمد ما را چنین حدیث کرد که محمد بن ابی عبدالله از محمد بن اسماعیل، از علی بن عباس ما را حدیث کرد و گفت: قاسم بن ربیع صحّاف، از محمد بن سنان نقل نمود که امام رضا(ع‌) به او ضمن پاسخ به سؤالاتش نوشت: خداوند آزردن و نافرمانی از پدر و مادر را حرام نموده چون در آن خروج از توفیق اطاعت‌ خداوند عزّوجلّ است،

امانتداری و راستگویی در کلام گهربار امام رضا(علیه السلام)

Full Image

المفید بإسناده عن أبى الحسن الرضا عن آبائه عن أمیرالمؤمنین عن رسول الله صلوات الله و سلامه علیهم أجمعین عن الله عزّوجلّ قال: آمرکم بالورع و الاجتهاد و أداء الأمانة و صدق الحدیث و طول السجود و الرکوع و التهجّد باللیل و إطعام الطعام و إفشاء السلام.
مفید به اسناد خود از ابوالحسن الرضا از پدرانش از امیرالمؤمنین از رسول خدا- صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین- از خداوند عزّوجلّ که فرمود: شما را به ورع، اجتهاد، ادای امانت، راستی سخن، طولانی کردن سجده و رکوع، شب زنده‌داری، غذا دادن و بلند سلام کردن امر می‌کنم.

حدیثی از امام رضا علیه السلام در مورد " مکر و حیله "

حدیثی از امام رضا علیه السلام در مورد " مکر و حیله " از مجموعه چهل حدیث

فرمت: flv

مدت کلیپ:   2.42 دقیقه

حجم:  21.444 مگابایت

محصول تلویزیون اینترنتی رضوی

معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی 

لینک مستقیم دریافت فیلم: