فضایل زیارت امام رضا (ع)

Full Image

پیامبر اکرم (صلوات ا... علیه ) : پاره تن من در خراسان دفن خواهد شد، هیچ گرفتار و گنه‏کاری او را زیارت نکند جز این که خداوند گرفتاری او را برطرف سازد و گناهانش را ببخشاید. عیون اخبار الرضا، ج‏2، ص‏257

امام رضا (علیه السلام ) : هر کس که دوری سفر را بر خود بپذیرد و به زیارت من آید ، من در روز قیامت در سه جایگاه به نزد او خواهم شتافت تا او را از تنگنا به در آورم : آنجایی که نامه اعمال دست به دست می شود ، در صراط و هنگام سنجش اعمال وسائل الشیعه، ج‏10، ص‏433

سلیمان بن حمص گفت : از موسى بن جعفر علیه السلام شنیدم که مى فرمود: هر کسى قبر فرزندم على را زیارت کند خداوند ثوابى معادل هفتاد حج مبرور  به او عطا مى فرماید. با تعجب گفتم : هفتاد حج مبرور؟! فرمود: آرى هفتاد هزار حج . باز با تعجب گفتم : هفتاد حج مبرور؟! فرمود: آرى . هفتاد هزار حج مبرور. بار دیگر با تعجب پرسیدم .

اعتدال در سبک رضوی

Full Image

چنان‌که می‌بینیم مردم معمولا در بخش مصارف زندگی دو منش دارند و از دو روش پیروی می‌کنند: مصرف بیهوده و اسراف؛ و یا تنگ‌گرفتن و امساک. امام رضا(ع) برای بالا بردن سطح زندگی و نجات خانواده، از فقر در خانواده آموزه‌های نجات‌بخشی را توصیه فرموده‌اند که در این میانه رهنمودهای زیر در زمینه اعتدال در هزینه‌کردن یعنی نه اسراف و نه تنگ‌گیری؛ و نیز توجه به قناعت حایز اهمیت فراوان است. در این رابطه علامه مجلسی حدیثی را نقل کرده که راهگشاست:

«...عَن بَعْضِ اَصحَابِهِ قَالَ سَمِعْتُ العَبّاسِیَّ وَ هُوَ یَقُولُ اسْتَاْذَنْتُ الرِّضا(ع) فِی النَّفَقَةِ عَلَی العَیالِ فَقالَ بَیْنَ الْمَکْرُوهَیْنِ قَالَ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِداکَ لا وَاللهِ مَا اَعْرِفُ الْمَکْرُوهَیْنِ قالََ فَقالَ لی یَرْحَمُکَ اللهُ اَمَا تَعْرِفُ اَنَّ اللهَ عَزَّوَجَّلَ کَرِهَ الاِسْرافَ وَ کَرِهَ الاِقْتارَ فَقالَ وَالذَّینَ اِذا اَنْفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَ لَمْ یَقْتُرُوا وَ کانَ بَیْنَ ذلِکَ قَواماً» 

اقتصاد و صرفه جویی از منظر امام رضا

آثار مطلوب اتخاذ شیوه اقتصاد و صرفه جویى (در خانواده )الف - کاهش میزان توقعات بى جاى اعضاى خانواده و تقویت بنیه دفاعى آنها در برابر مشکلات :
مرد خانواده با اتخاذ شیوه صرفه جویى ، از توقعات و انتظارات بى جا و بیش ‍ از حد اعضاى خانواده مى کاهد. معمولا فرزندانى که در مهد وفور نعمت پرورش مى یابند، فعالیت قواى دماغى آنها براى رفع موانع ضعیف است و در طوفان حوادث زندگى مانند پرکاهى از این سو به آن سو پرتاب مى شوند. معمولا سیل همیشه در سرزمینهاى نرم اثر نمى گذارد، سیل حوادث روزگار نیز درباره افراد قوى بى اثر است ، ولى افراد ضعیف البنیه و تن پرور را از پا در مى آورد.
((بهترین راه پرورش اعتماد به نفس ، این است که اطفال را با مشکلاتى که با وضع فکرى و جسمى آنها مناسب است ، مواجه سازیم . سپس آنها را به طور مستقیم یا غیرمستقیم ، مورد حمایت قرار دهیم تا موفق شوند. چنین کارى سبب مى شود که آنها به استعدادهاى نهفته خویش پى برند و در راه کشف این منبع خداداد، به کوشش پردازند)).

سیره و سبک زندگی در نگاه امام رضا(ع)

Full Image

امام رضا(ع) در عبارتی کوتاه به سه ویژگی برجسته مومن اشاره میکند که اگر این سه ویژگی در شخصی وجود نداشته باشد، نمی تواند مدعی ایمان باشد. آن حضرت(ع) می فرماید: لایکون المومن مومنا حتی تکون فیه ثلاث خصال: 1-سنه من ربه؛ 2-سنه من نبیه؛ 3-سنه من ولیه. فاماالسنه من ربه فکتمان سره. و اما السنه من نبیه فمداراه الناس. و اما السنه من ولیه فالصبر فی الباساء و الضراء؛ مومن، مومن واقعی نیست، مگر آن که سه خصلت در او باشد: سنتی از پروردگارش و سنتی از پیامبرش و سنتی از امامش. اما سنت پروردگارش، پوشاندن راز خود است، اما سنت پیغمبرش، مدارا و نرم رفتاری با مردم است، اما سنت امامش صبر کردن در زمان تنگدستی و پریشان حالی است. (اصول کافی، ج3، ص 339 و تحف العقول، ص442). 

ازدواج و زندگی سالم از دیدگاه امام رضا (ع)

Full Image

جایگاه خانواده

خانواده هسته نخستین تشکیل ساختمان جامعه به شمار می رود و عواملی چون عشق و محبت و عاطفه را در وجود انسانها ریشه دار می نماید. با رعایت موازین اسلامی زندگی خانوادگی شکوفا می گردد و آیین اسلام حقوقی برای اعضای آن به وجود می آورد که با مراعات و اجرای آن، صفا و صمیمیت چون چشمه ای جوشان در خانواده جاری می گردد.

حضرت رضا(ع) در خصوص مناسبات اخلاقی و روابط بین اعضای خانواده، یک اصل کلی، جالب و دارای پیامی روان شناختی را مطرح می فرمایند: "برخورد خود را با افراد کوچک و بزرگ، زیبا و نیکو گردان که این اصل در حسن معاشرت و بهبودی آن تأثیری فراوان دارد."

این سخن می تواند برگرفته از فرمایش ارزشمند رسول اکرم(ص) باشد که می فرمایند: "بهترین شما کسی است که برای اهل خانه اش نیکو باشد و من نیکوترین شما برای خانواده ام هستم."  

مکارم اخلاقی امام رضا

ابراهیم بن عباس گوید: هرگز ندیدم امام رضا (علیه السلام) به کسی - ولو به یک کلمه - جفا و بی مهری کند و نیز ندیدم که سخن شخصی را قطع نماید، بلکه صبر می کرد تا سخن او به آخر برسد، و ندیدم که آن حضرت تا آنجا که امکان داشت ، تقاضای کسی را رد نماید، او هرگز پاهایش را کنار افرادی که در حضورش بودند دراز نمی نمود و هرگز در حضور افراد تکیه نمی کرد، و هرگز ندیدم که آن حضرت به خدمتکاران و غلامان آزاد شده اش ناسزا بگوید، و ندیدم او را که آب دهانش را بیرون بیندازد، و هرگز او را ندیدم که خنده با صدا بکند بلکه خنده اش تبسم و لبخند بود، وقتی که خلوت می کرد و کنار سفره می نشست همه خدمتکاران و غلامان حتی دربانهای اسطبلها را کنار سفره می نشاند و با هم غذا می خوردند. آن حضرت شب کم می خوابید، بسیار سحر خیز بود، بیشتر شبها را از آغاز تا صبح به عبادت می پرداخت ، بسیار روزه می گرفت و روزه سه روز در هر ماه را حتما انجام می داد و می فرمود: روزه سه روز هر ماه ، معادل روزه همه زمانها است ، او کارهای نیک بسیار می کرد و غالبا آن را در شبهای تاریک انجام می داد.  

منبع:

داستان صاحبدلان / محمد محمدی اشتهاردی

سخاوت در سیره امام رضا

Full Image

از اصول اخلاقی که در زندگی همه ی امامان فراوان دیده شده است جود و سخاوت است. سخاوت در مقابل بخل قرار دارد، یعنی انسان از امکانات مادی و معنوی که در اختیارش وجود دارد فقط خودش استفاده نکند بلکه با بخشش به دیگران قسمتی از مشکلات آنها را حل کند و دیگران را از نعمت هایی که خداوند به او داده، چه نعمت مادی و چه نعمت های معنوی مانند علم برخوردار کند.

سخاوت از «سخاء» گرفته شده است و «سخا النار و یسخوها»، یعنی این که اگر خاکستر آتش را از آتش پاک کنیم، بهتر می سوزد و روشنایی اش بیشتر می شود، بنابراین تعریف سخاوت که از همین ریشه است موجب روشنایی و گرم کردن کانون خانواده های بینوایان می شود.

شاید بهترین تعریف درباره سخاوت بیان امام رضا علیه السلام باشد که فرمودند:

«السخی یاکل من طعام الناس لیاکلوا من طعامه و البخیل لایاکل من طعام الناس لئلا یاکلوا من طعامه»؛ انسان سخاوتمند از غذای دیگران می خورد تا از غذای او بخورند، ولی انسان بخیل از غذای دیگران نمی خورد تا از غذای او نخورند.» 

افزایش جمعیت از منظر امام رضا (ع)

Full Image

نظریه پردازان اروپایی جمعیت را عامل مهمی در تعیین موازنات سیاسی و فرهنگی دانسته و از افزایش جمعیت مسلمانان به عنوان تهدید یاد می کنند و برای نابودی اسلام از طریق تضعیف جمعیت نقشه ها کشیده اند. (1)
مسالۀ تحدید نسل و موضوعات مربوط به جمعیت در منابع فقهی هم به نوعی مطرح شده است. علامه حلی در کتاب نکاح، عزل یا همان پیشگیری را با این استدلال که موجب تقلیل نسل می شود در حالی که پیامبر اکرم به آن تشویق کرده مکروه شمرده است. (2)
محقق کَرَکی هم اصل نکاح را به علت این که موجب تکثیر نسل و بقای نسل انسان است و می تواند موجب تولد فرزند صالح شود مستحب دانسته است(3)
فیض کاشانی در مفاتیح الشرایع و بحرانی در حدایق کثرت نسل را به عنوان هدفی دینی دانسته اند که اگر ازدواج با این هدف انجام شود عبادت خواهد بود و در وسایل الشیعه هم بابی با عنوان: « بَابُ اسْتِحْبَابِ الِاسْتِیلَادِ وَ تَکْثِیرِ الْأَوْلَادِ» گشوده شده و روایاتی در آن قرار گرفته است.(4)